Zamów próbkę

14.05.2021

Odleżyny – czym są i jak wyglądają. Przyczyny, zapobieganie, profilaktyka i leczenie

Odleżyny - opieka nad osobą starsząTo że ruch jest niezbędny do utrzymania ciała w dobrej kondycji, wie doskonale każdy. Brak ruchu może prowadzić do osłabienia, otyłości,  a w skrajnych przypadkach do zaniku mięśni oraz odleżyn. Jedną z groźniejszych konsekwencji odleżyn jest sepsa, a nawet zgon. Chory często może nie zdawać sobie sprawy z powstania odleżyny gdyż nie odczuwa bólu w sparaliżowanych częściach ciała.

Spis treści:

Jaka jest definicja odleżyn i dlaczego są problemem?

Definicja odleżyny określa ją jako ognisko martwicy, które ulega stałej eskalacji w głąb ciała pacjenta, przechodząc kolejno przez skórę, tkankę podskórną, tkankę mięśniową i sięgając do kości. Miejscami, które sprzyjają powstawaniu takich zmian są strefy, w których kości dociskają tkanki miękkie do podłoża. Najczęściej są to pośladki, pięty, kostki, okolice kości krzyżowej lub błona śluzowa. Odleżyna w tych miejscach powstaje na skutek obumierania tkanki w wyniku długotrwałego ucisku i ograniczenia przepływu krwi. Efektami mogą być głęboka martwica, a także zakażenia prowadzące do śmierci chorego. 

Odleżyny najczęściej pojawiają się one w miejscach, w których ciało chorego bezpośrednio przylega do podłoża i jest do niego dociskane (np. przez kość). Odpowiednio pielęgnowany pacjent może leżeć w łóżku latami bez konsekwencji w postaci odleżyn. Dlatego tak ważne jest częste obracanie go i stosowanie różnych środków pomocniczych, o których więcej informacji znajdziesz w części poświęconej profilaktyce. Można też wymienić szereg czynników, które przyspieszają powstawanie odleżyn. Zaliczają się do nich:

Rozpoznawanie odleżyn

Leczenie odleżyn jest długotrwałe i kosztowne. Dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie zmian oraz określenie ryzyka ich wystąpienia i stosowanie działań profilaktycznych. Pierwszym sygnałem, który powinien obudzić czujność osoby pielęgnującej chorego, jest pojawienie się niewielkiego obrzęku w miejscu stałego kontaktu ciała z podłożem. Już na tym etapie należy podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze.

W dalszej kolejności obrzęk ulegnie powiększeniu, a następnie pojawi się zasinienie. Otarcie takiego miejsca o prześcieradło i uszkodzenie skóry będzie skutkować wydzielaniem się płynu surowiczego. To ostatni dzwonek, aby zastosować odpowiednie środki pielęgnacyjne i działania profilaktyczne.

Zapobieganie odleżynom i leczenie

Leczenie odleżyn jest bardzo trudne i długotrwałe, dlatego im szybciej się je rozpocznie tym lepiej. Podczas kuracji są stosowane specjalne opatrunki na odleżyny, które mają zapewnić określone warunki ranie i przyspieszyć proces gojenia. Do najczęściej stosowanych zalicza się między innymi: opatrunki hydrożelowe, hydrokoloidowe, błony półprzepuszczalne, opatrunki poliuretanowe i alginiany. Wszystkie rodzaje wykazują się dużą skutecznością w tworzeniu właściwych warunków gojenia rany i zapobieganiu dalszym zmianom. Opatrunki na odleżyny mają przede wszystkim: 

Nowoczesne specjalistyczne opatrunki na odleżyny zostały zaprojektowane w taki sposób, aby stworzyć optymalne warunki regeneracji uszkodzonej tkanki. Przykładem są opatrunki hydrokoloidowe, które składają się z zawieszonych w poliuretanowej macierzy trzech substancji o właściwościach wspierających leczenie. 

Profilaktyka przeciwodleżynowa

Nie bagatelizuj objawów. Odleżyny nigdy nie występują u zdrowych osób, które mają kontrolę nad swoimi mięśniami i są w stanie zareagować na niewygodę, spowodowaną uciskiem. Ich występowanie u osób o ograniczonej mobilności można ograniczyć poprzez stosowanie zasad profilaktyki przeciwodleżynowej.

Zaczerwienienia skóry, które nie znikają po ustaniu ucisku, pęcherze naskórka powstające w miejscu ucisku, uszkodzony naskórek – wszystko to powinno wzbudzić czujność opiekuna. Stała obserwacja skóry osoby zagrożonej powstaniem odleżyn jest koniecznym elementem profilaktyki.

Postaraj się wyeliminować czynniki ryzyka.

Regularnie zmieniaj choremu pozycję ciała – np. co 2-3 godziny. Ogranicz ucisk na skórę; jeśli pojawiły się zmiany odleżynowe – chory nie powinien siedzieć lub leżeć obciążając zmienioną partię ciała. Przy układaniu chorego na boku pamiętaj o rozdzieleniu nóg poduszką. Wyeliminuj podkłady gumowe i ceratowe – zwijaja się i uciskają skórę, nie dopuszczają powietrza do skóry. Pościel nie może być wilgotna czy mokra – jeśli zdarzy się, że chory zamoczy łóżko, należy wymienić pościel na świeżą. Unikaj urazów, również tych spowodowanych zadrapaniem – przycinaj choremu paznokcie na krótko i opiłowuj je, aby nie zrobił sobie krzywdy.

Stosuj specjalistyczne pomoce przeciwodleżynowe.

Materac zmiennociśnieniowy (przeciwodleżynowy). Poduszka przeciwodleżynowa. Specjalne podkłady i pokrowce na materac. Maty i sprzęty do ślizgowego przemieszczania chorego.

Aktywizuj chorego na miarę jego możliwości.

Zachęcaj podopiecznego do wykonywania jak największej ilości czynności. Zwiększaj stopniowo zakres ruchów chorego. Nie wyręczaj chorego w czynnościach, które sam może wykonać.

Starannie pielęgnuj skórę podopiecznego.

Oczyszczaj skórę chorego delikatnie, z użyciem specjalistycznych środków pielęgnacyjnych. Unikaj stosowania silnych kosmetyków i łącznego stosowania pudru wraz ze środkami natłuszczającymi, np. oliwką czy tłustym kremem. Dbaj o higienę miejsc intymnych chorego – oczyszczaj je delikatnymi środkami i zabezpieczaj każdorazowo przy zmianie środka chłonnego. Sprawdzaj codziennie stan skóry i reaguj szybko, jeśli zauważysz coś niepokojącego. Pobudzaj skórę poprzez masowanie, najlepiej z pomocą aktywizującego żelu, unikaj stosowania spirytusu, który może nadmiernie wysuszyć skórę.

Zapewnij podopiecznemu odpowiednią dietę.

Codzienna dieta powinna dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i mikroelementów. Dieta powinna zawierać produkty zbożowe, nabiał, mięso, ryby, sery, suche nasiona strączkowe, warzywa, owoce i tłuszcze. Jeśli pojawią się zmiany odleżynowe, okresowo należy wprowadzić dietę wysokobiałkową. Należy unikać spożycia słodyczy, tłuszczów zwierzęcych i ograniczyć spożycie soli.

Jeśli dojdzie do powstania odleżyn, koniecznie skonsultuj się z lekarzem w celu ustalenia planu działania. Leczenie odleżyn jest procesem długotrwałym i trudnym, ale przy stosowaniu się do zaleceń lekarza jak najbardziej możliwym.

Pamiętaj: Im wcześniej zostaną podjęte odpowiednie działania, tym krótszy i bardziej efektywny będzie proces leczenia. Pamiętaj, że łatwiej jest zapobiegać niż leczyć! Więcej o prawidłowej pielęgnacji skóry pod odnośnikiem pielęgnacja skóry. Zapoznaj się też z praktycznymi poradami dla osób opiekujących się bliskimi.

Odleżyny – pytania i odpowiedzi

Opieka nad osobą niepełnosprawną lub starsza z ograniczeniami w zakresie układu ruchowego nakłada obowiązek stosowania profilaktyki antyodleżynowej oraz – jeśli dojdzie do zmian – odpowiedniej pielęgnacji. W jej zapewnieniu pomogą odpowiedzi na poniższe najistotniejsze pytania.

  1. Czy leczenie odleżyn wymaga zastosowania zmian w diecie?
    Odp: Istnieje związek między sposobem odżywiania a leczeniem i profilaktyką odleżyn. Dietę warto wzbogacić w białko i zadbać o kaloryczność na poziomie 30-35 kcal/kg masy ciała. W konsultacji z lekarzem można podawać suplementy: argininę, cynk i witaminę C.
  2. W co ubierać chorego, aby ograniczyć powstawanie odleżyn?
    Odp: Zalecane są ubrania z miękkiej, naturalnej i przewiewnej bawełny, starannie dopasowane rozmiarem. Należy unikać klamerek, guzików, zamków błyskawicznych itp.
  3. Jak pielęgnować skórę narażoną na odleżyny?
    Odp: Zalecane jest środków myjących o obniżonym pH. Na widoczne zmiany można stosować opatrunki hydrożelowe.
  4. Jak utrzymać higienę osoby obłożnie chorej?
    Odp: Ważne jest codzienne mycie środkiem myjącym o obniżonym pH, a także przemywanie wszelkich fałdek i zakamarków ciała. Uciskane części ciała można smarować kremem ochronnym i stosować specjalne plastry przeciwodleżynowe.
  5. Jakie opatrunki stosować w leczeniu odleżyn?
    Odp: Stosowanie opatrunków przeciwodleżynowych należy skonsultować ze specjalistą. Po obejrzeniu rany i przeprowadzeniu wywiadu oceni jaka powinna być droga leczenia
  6. Jak pielęgnować chorego z odleżynami?
    Odp: Odleżyny w I stadium mogą się pojawić już po 4 godzinach leżenia w bezruchu. Dlatego ważne jest częste zmienianie pozycji chorego, łagodne masaże i lekkie oklepywanie ciała dłonią.
  7. Jak stosować profilaktykę antyodleżynową?
    Odp: Podstawa działań profilaktycznych jest obserwacja, które umożliwia szybką reakcję na zmiany. Ważne jest też stosowanie specjalnych poduszek, krążków antyodleżynowych i wyposażenie łóżka z specjalny materac.

Inni czytali również

Jak wybrać odpowiednie pieluchomajtki?

Jak wybrać odpowiednie pieluchomajtki?

Opieka nad osobami niepełnosprawnymi bądź wymagającymi rehabilitacji stawia przed opiekunami szereg wyzwań. Jeżeli podopieczny w wyniku choroby lub pogorszenia stanu zdrowia nie jest nie jest w stanie kontrolować swoich potrzeb fizjologicznych odpowiednim rozwiązaniem będą pieluchomajtki

Więcej
Opieka nad chorym rodzicem. Prawne aspekty opieki nad ...

Opieka nad chorym rodzicem. Prawne aspekty opieki nad ...

Opieka nad chorym rodzicem lub innym członkiem rodziny to duże wyzwanie. Część osób decyduje się na skorzystanie z pomocy placówek opiekuńczych. Inni natomiast wybierają opiekę w domu, mogąc liczyć na wsparcie ze strony państwa i prawa. Jak polskie przepisy postrzegają kwestię opieki nad bliskimi?

Więcej

Gdzie kupisz produkty Seni?

w aptekach i sklepach medycznych

przejdź do sklepu

w sklepach i aptekach internetowych

poprzez infolinię z dowozem
do domu

przejdź do sklepu

w wybranych supermarketach
i drogeriach

Dobierz produkt

Dobrze dobrany produkt to zarówno komfort chorego i mniejsze ryzyko powstania groźnych odleżyn, jak i mniej pracy dla opiekuna. Dobierz produkt z naszą pomocą.

Dobierz produkt

Dobierz Rozmiar

Wybór odpowiedniego rozmiaru produktu jest bardzo istotny. Od niego zależy komfort osoby, która z będzie z niego korzystać. W tym właśnie celu powstało narzędzie ułatwiające dobór rozmiaru.

Dobierz Rozmiar
Przejdź do sklepu

Oficjalny sklep marki Seni

Przejdź do sklepu
Przejdź do sklepu

Projekt fundacji TZMO
Razem Zmieniamy Świat

Dowiedz się więcej

*Dotyczy wyrobów chłonnych na nietrzymanie moczu i śliniaków.

Ta strona korzysta z plików cookie

Korzystamy z danych lub plików cookies w Twojej przeglądarce, w celu personalizacji i poprawy wygody korzystania z naszej strony, analizy aktywności na stronie co pomaga wspierać nasze działania marketingowe i sprzedażowe, wyświetlania spersonalizowanych reklam w oparciu o informacje na temat Twoich zainteresowań (obejmujące Twoją aktywność na naszej stronie lub w innych witrynach) oraz Twojej lokalizacji. Poniżej możesz zmienić ustawienia przeglądarki, by blokować niektóre lub wszystkie pliki cookie.

Ustawienia
Zatwierdź wszystko

1. Serwis nie zbiera w sposób automatyczny żadnych informacji, z wyjątkiem informacji zawartych w plikach cookies.

2. Pliki cookies (tzw. „ciasteczka”) stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych Serwisu. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę strony internetowej, z której pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.

3. Podmiotem zamieszczającym na urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu pliki cookies oraz uzyskującym do nich dostęp jest operator Serwisu TZMO SA z siedzibą pod adresem ul. Żółkiewskiego 20/16 87-100 Toruń

4. Pliki cookies wykorzystywane są w celu:

a)      dostosowania zawartości stron internetowych Serwisu do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych; w szczególności pliki te pozwalają rozpoznać urządzenie Użytkownika Serwisu i odpowiednio wyświetlić stronę internetową, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb;

b)      tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości;

 

5.    W ramach Serwisu stosowane są dwa zasadnicze rodzaje plików cookies: „sesyjne”  (session cookies) oraz „stałe” (persistent cookies). Cookies „sesyjne” są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika do czasu wylogowania, opuszczenia strony internetowej lub wyłączenia oprogramowania (przeglądarki internetowej). „Stałe” pliki cookies przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika przez czas określony w parametrach plików cookies lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.

6. W ramach Serwisu stosowane są następujące rodzaje plików cookies:

Nazwa Domena Typ Czas trwania
_fbp .seni.pl Advertisement 3 months
smvr .seni.pl Analytics 10 years
smuuid .seni.pl Analytics 10 years
_ga .seni.pl Analytics 2 years
_gid .seni.pl Analytics 1 day
_gat_gtag_UA_17582194_1 .seni.pl Analytics 1 minute
_gat_UA-17582194-1 .seni.pl Analytics 1 minute
_smvs .seni.pl Analytics 1 day
_hjFirstSeen .seni.pl Analytics 30 minutes
_hjIncludedInSessionSample seni.pl Analytics 2 minutes
_hjAbsoluteSessionInProgress .seni.pl Analytics 30 minutes
smg salesmanago.pl Analytics 10 years
symfony seni.pl Other 2 hours
_hjSessionUser_2724099 .seni.pl Analytics 1 year
_hjSession_2724099 .seni.pl Analytics 30 minutes
SERVERID app3.salesmanago.pl Performance session

7. W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym Użytkownika. Użytkownicy Serwisu mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika Serwisu. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).

8. Operator Serwisu informuje, że ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu.

źródła informacji: http://wszystkoociasteczkach.pl/