05.07.2023

Badanie urodynamiczne – na czym polega i czy jest bezpieczne?

Oddawanie moczu, inaczej mikcja, polega na usunięciu na usunięciu z organizmu przez cewkę moczową gromadzącego się w pęcherzu płynu. Mocz, który stopniowo się zbiera, napręża ściany pęcherza, co skutkuje sygnałem dla mózgu o potrzebie jego opróżnienia. Jednak przez różne czynniki, a także choroby może zdarzyć się, że pęcherz nie będzie funkcjonować tak, jak powinien. Taka sytuacja wymaga natychmiastowego podjęcia stosownej diagnostyki i wykonania szeregu badań w tym np. badania urodynamicznego. Dowiedz się, na czym ono polega i czy jest bezpieczne.

Badanie pęcherza urodynamiczne – co to jest?

Badanie urodynamiczne to jedna z metod diagnostycznych, której celem jest ocena czynnościowa dolnych dróg moczowych. Nazywa się je także diagnostycznym testem przepływu i gromadzenia moczu. Jest badaniem inwazyjnym, a jego przeprowadzenie może się wiązać z dyskomfortem. 

Czy badanie urodynamiczne jest konieczne? W wielu przypadkach: tak. Dzięki niemu można dowiedzieć się, z jakim problemem zmaga się pacjent i jaka jest przyczyna choroby. W połączeniu z pozostałymi elementami diagnostyki pozwala uzyskać pełny obraz stanu zdrowia i na tej podstawie wprowadzić stosowne leczenie. Bez tego diagnoza mogłaby okazać się błędna, a stosowane formy terapii – nieskuteczne.

Badanie urodynamiczne – kto powinien je wykonać?

Test przepływu i gromadzenia moczu jest standardowym badaniem wykonywanym przy wielu schorzeniach urologicznych. Najczęściej badanie urodynamiczne przeprowadza się u osób starszych, które cierpią na:

• częstomocz,
• zatrzymanie lub nietrzymanie moczu,
• zaleganie moczu po mikcji,
• parcia naglące,
• przerywaną mikcję,
• osłabienie strumienia moczu.

Wykonanie testu rekomenduje się także osobom, u których dochodzi do zaburzeń pracy pęcherza na skutek urazów lub chorób układu nerwowego, czyli np. stwardnienia rozsianego czy uszkodzenia kręgosłupa. Ponadto badanie urodynamiczne przeprowadza się podczas kwalifikacji do zabiegów planowych wysiłkowego nietrzymania moczu czy zabiegów korekcji zaburzeń statyki narządu rodnego. Wykonuje się je również u dzieci np. w przypadku problemu z moczeniem nocnym.

Więcej informacji o problemach z mikcją znajdziesz w artykule: Częste oddawanie moczu. Częstomocz – objawy, przyczyny, zapobieganie i leczenie

Badanie urodynamiczne – przygotowanie

Aby lekarz mógł przeprowadzić test przepływu i gromadzenia moczu, pacjent musi się do niego odpowiednio się przygotować. Oto najważniejsze wymagania.

• Pacjent musi być zdrowy – jakakolwiek infekcja układu moczowego może zafałszować wynik badania. Przeciwwskazaniem jest także miesiączka.
• Na dzień przed trzeba wykonać lewatywę, aby zalegający kał nie utrudniał pomiaru ciśnienia.
• Na badaniu nie trzeba być na czczo – rano można zjeść lekki posiłek, a na godzinę przed należy wypić 0,5 l wody. 
• Przed testem trzeba wykonać posiew i ogólne badanie moczu.

Warto pamiętać, żeby na badanie zabrać całą dokumentację medyczną oraz wyniki badań, np. USG, urografii czy tomografii komputerowej, a także jeśli posiadamy to również dzienniczek mikcji.   

W artykule o papierowym dzienniczku mikcji znajdziesz więcej informacji. 

Test przepływu i gromadzenia moczu – jak wygląda badanie urodynamiczne?

Aby móc ustalić, jak pracuje układ moczowy, niezbędne jest wykonanie szczegółowego testu przepływu i gromadzenia moczu. 

Składa się on z kilku różnych badań, takich jak:

• uroflawometria – przeprowadza się ją, aby wykonać pomiar przepływu cewkowego. Jest to badanie bezinwazyjne i polega na swobodnym oddaniu moczu do specjalnego urządzenia;
• USG jamy brzusznej – wykonuje się je, żeby określić, czy w pęcherzu zalega mocz;
• cystometria – polega na wprowadzeniu jednego cewnika do pęcherza moczowego, a drugiego do odbytnicy, a następnie podłączeniu do nich przetworników ciśnienia. W pierwszej fazie tego badania napełnia się pęcherz ciepłą solą fizjologiczną, aby sprawdzić jego pojemność, podatność ścian i ciśnienie w nim oraz jamie brzusznej. W drugim etapie cystometrii pacjent musi swobodnie oddać mocz. Dzięki temu można odróżnić słabą kurczliwość wypieracza od istnienia przeszkody podpęcherzowej,
• profilometria – podczas tego badania ocenia się spoczynkowe i wysiłkowe ciśnienie w cewce i jej długość czynnościową. 

Co ważne – badanie urodynamiczne wykonuje się na fotelu urologiczno-ginekologicznym, na którym trzeba położyć się na wznak z rozchylonymi nogami. Całość trwa zazwyczaj od 60 do 90 minut. Po przeprowadzonym teście można spokojnie powrócić do swoich zadań.

Badanie urodynamiczne – czy boli?

Zabieg wymaga wprowadzenia cewników do pęcherza moczowego i odbytu. Zastanawiasz się, czy badanie urodynamiczne jest bolesne? Odczucia są bardzo różne, jednak najczęściej pojawia się dyskomfort spowodowany obecnością cewników wewnątrz ciała. Nieprzyjemne uczucia mija tuż po ich wyciągnięciu. W związku z tym samo badanie nie boli. 

Dolegliwości mogą się pojawić później. Kilka dni po przeprowadzeniu testu mogą wystąpić np.:

• chwilowe uczucie dyskomfortu i pieczenia przy mikcji – dlatego zaleca się picie dużej ilości wody przez kilka dni po teście w celu wypłukania wszystkich bakterii, które znajdują się w cewce moczowej;
• infekcja dolnych dróg moczowych – z tego powodu niektórzy specjaliści przepisują leki zapobiegające temu.

W związku z tym, że badanie urodynamiczne nie zagraża zdrowiu, może być wielokrotnie powtarzane i przeprowadzane u osób w każdym wieku. 

Badanie urodynamiczne – cena

Osobom, które zostały skierowane na badanie urodynamiczne, NFZ oferuje refundację kosztów. Jednak czas oczekiwania na przeprowadzenie diagnostyki tą drogą może wynieść od kilku do nawet kilkunastu miesięcy. Dlatego warto pomyśleć o wykonaniu badania prywatnie. Koszt takiej usługi to od 300 do 500 zł. 

Badanie urodynamiczne jest niezwykle istotne w diagnostyce chorób pęcherza. Warto zrobić je jak najszybciej, aby móc podjąć odpowiednie leczenie.