05.07.2023

Prawidłowa opieka nad chorym leżącym w łóżku. Problemy pielęgnacyjne pacjenta leżącego

Zajmowanie się chorym leżącym w łóżku wymaga empatii i cierpliwości, ale również przygotowania i siły fizycznej. Opiekujesz się chorym leżącym?  Z tego artykułu dowiesz się, jak prawidłowo zająć się swoim podopiecznym.

Najczęstsze problemy pielęgnacyjne pacjenta leżącego

Przyczyny unieruchomienia chorego w łóżku mogą być różne, zależne od wieku lub stopnia zaawansowania choroby. Stan ten może trwać kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat. 

Wśród schorzeń somatycznych, które mogą być przyczyną takiego unieruchomienia, należy wymienić: choroby układu krążeniowo-naczyniowego, w tym m.in. udary powikłane porażeniami, choroby układu oddechowego, jak m.in. astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc, schorzenia układu kostno-stawowego.

W konsekwencji  mogą pojawić się między innymi takie problemy jak:

• Odleżyny i odparzenia – zmiany te powstają w wyniku zaburzeń ukrwienia spowodowanego długotrwałym lub powtarzającym się uciskiem wywieranym na ciało chorego.
• Zaburzenia snu — mogą wynikać z różnych przyczyn. Najczęściej u osób leżących  ma to związek ze  stresem związanym m.in. z długotrwałym przebywaniem w łóżku, brakiem aktywności czy postępującym procesem chorobowym. To z kolei negatywnie wpływa na kondycję psychiczną osoby unieruchomionej i pogarsza stan zdrowia osoby leżącej. 
• nietrzymanie moczu – to jeden z najczęstszych problemów pielęgnacyjnych osób leżących. Długotrwały kontakt skóry z moczem może skutkować rozwojem bakterii i grzybów, a w efekcie infekcją dróg moczowych czy  chorób skóry. Może także sprzyjać pojawianiu się odparzeń czy nawet odleżyn.
• Przykurcze mięśni — długotrwałe unieruchomienie oraz brak ruchu powoduje przykurcz mięśni i w ten sposób  utratę pełnego zakresu ruchu w stawach. Postępująca przy tym degeneracja stawów dodatkowo zmniejsza jego ruchomość. Wszystko to daje odczucia dyskomfortu i bólu, z którym niejednokrotnie zmagają się osoby z przykurczem mięśni.
• Zaburzenia w odżywianiu — w jesieni życia dochodzi do różnych zmian funkcjonowania organizmu, które sprzyjają problemom z przyjmowaniem pokarmów. Obniżenie łaknienia, spowolnienie perystaltyki jelitowej czy zmniejszenie się liczby kubków smakowych może przyczyniać się utraty masy ciała.

Właściwa opieka nad chorym leżącym w łóżku – jak powinna wyglądać?

Jednym z najważniejszych elementów opieki nad osobą leżącą w łóżku są czynności pielęgnacyjne. Nie wiesz, jak prawidłowo je przeprowadzić? Aby ułatwić Ci to zadanie, przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęstsze pytania, jakie zadają opiekunowie osób leżących.

Jak umyć osobę unieruchomioną?

Doskonałym rozwiązaniem są produkty pielęgnacyjne, które można stosować bez użycia wody, np. pianka myjąco-pielęgnująca, która w delikatny sposób oczyszcza skórę, a dzięki specjalnie dobranym składnikom nie narusza bariery ochronnej skóry. Można ją stosować do całego ciała, a szczególnie dobrze sprawdzi się przy oczyszczaniu miejsc intymnych, np. przy zmianie produktu chłonnego. Podczas oczyszczania całego ciała należy zwrócić szczególną uwagę na fałdy skórne, miejsca pod piersiami, pachami i kolanami, ponieważ te obszary są najbardziej narażone na podrażnienia.

Jak umyć głowę osobie leżącej?

Regularne mycie skóry głowy oraz włosów jest bardzo ważne.  Jeśli chcesz nauczyć się, jak zrobić to w odpowiedni, a zarazem prosty sposób, obejrzyj filmik pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=jE5zMos0s5I. Znajdziesz tam praktyczne wskazówki, jak w szybki i bezpieczny dla chorego sposób oczyścić jego włosy i przywrócić im świeżość. Możesz również sięgnąć po szampon w piance, który nie wymaga spłukiwania ani użycia wody.  Jego delikatna formuła sprawia, że można go stosować do wszystkich rodzajów włosów nawet przy najbardziej wrażliwej skórze głowy.

O co należy zadbać w pielęgnacji osoby z nietrzymaniem moczu? 

Podstawowym środkiem pielęgnacyjnym dla osób z nietrzymaniem moczu są produkty chłonne, np. pieluchomajtki lub majtki chłonne Seni.  

Bardzo ważne jest regularne zmienianie wyrobów chłonnych u podopiecznego. Przed założeniem nowych pieluchomajtek należy dokładnie umyć i osuszyć okolice intymne. Można użyć w tym celu chusteczek pielęgnacyjnych Seni Care, które dzięki dużemu rozmiarowi i specjalnie dobranym składnikom pielęgnacyjnym są idealnym rozwiązaniem dla osób dorosłych i starszych. Po oczyszczeniu skóry trzeba zabezpieczyć ją kremem ochronnym, żeby uniknąć odparzeń. Dobrym rozwiązaniem będzie  krem ochronny z argininą Seni Care, który oprócz składników pielęgnujących i chroniących skórę zawiera dodatkowo składnik neutralizujący zapach moczu.   

Jeżeli pieluchomajtki przeciekają – trzeba sprawdzić, czy rozmiar oraz chłonność pieluchomajtek są odpowiednio dopasowane do chorego. Więcej informacji na temat rodzajów dostępnych artykułów higienicznych znajdziesz na stronie https://seni.pl/pl_PL/baza-wiedzy-seni/pieluchomajtki-dla-doroslych-jakie-wybrac-jak-dopasowac-rozmiar-i-jak-prawidlowo-je-zakladac-refundacja-rozmiary-i-ceny. 

Profilaktyka przeciwodleżynowa – o czym należy pamiętać?

Niezwykle istotne w codziennej opiece nad pacjentem leżącym jest zapobieganie bolesnym odleżynom i odparzeniom. Rany na skórze powodują nie tylko ból, ale mogą prowadzić do uszkodzeń tkanek i kości. Dodatkowo stanowią idealne środowisko do rozwoju bakterii i grzybów, co może pogorszyć stan zdrowia chorego. Aby tego uniknąć, należy:

• używać kremów i balsamów, które zawierają składniki pomagające zmiękczyć i nawilżyć skórę. Dobrym wyborem jest np. emulsja intensywnie nawilżająca Seni Care z mocznikiem. To składnik, który wspomaga utrzymanie właściwego poziomu nawodnienia naskórka i poprawę jego kondycji. Używaj produktów tego typu po każdym umyciu ciała;
• zmiana pozycji co 1,5- 2 godziny. Przy zmianie pozycji stosowanie łatwoślizgów lub — przy ich braku — przemieszczanie chorego na płóciennym podkładzie, by zapobiec pocieraniu skóry o materac;
• stosowanie materacy przeciwodleżynowych oraz udogodnień do układania chorego w łóżku w różnych pozycjach;
• obserwacja skóry pod kątem zmian chorobowych, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc szczególnie narażonych;
• stosowanie bielizny pościelowej i osobistej wyłącznie z naturalnych tkanin, przepuszczających powietrze i niewywołujących alergii oraz otarć;
• dbanie o suchość i czystość skóry chorego;
• stosowanie wyrobów chłonnych dostosowanych do potrzeb chorego;
• właściwa pielęgnacja skóry – delikatne oczyszczanie, nawilżanie i ochrona przed powstaniem stanów zapalnych za pomocą specjalistycznych produktów pielęgnacyjnych;
• kontrola ogólnego stanu chorego, podtrzymywanie leczenia chorób współistniejących.

Jeśli na skórze osoby unieruchomionej pojawią się jakiekolwiek niepokojące zmiany, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub pielęgniarką, którzy pomogą ustalić charakter zmian i w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie.

Akcesoria przydatne w opiece nad osobą leżącą – co warto przygotować?

Dobrym pomysłem jest zapewnienie pacjentowi osobnego pokoju, jednak jeśli nie jest to możliwe, warto wygospodarować przestrzeń (np. przy pomocy parawanu), w której osoba leżąca będzie mogła odpocząć i czuć się swobodnie.

Oprócz pomieszczenia należy przygotować także:

• wygodne łóżko dla chorych leżących – dobrym wyborem jest model rehabilitacyjny, który ma regulowany zagłówek, składany wysięgnik i opuszczane barierki. Nie zapomnij także o przeciwodleżynowym materacu, który został tak skonstruowany, aby zmniejszyć ryzyko występowania uszkodzeń skóry;
• pokrowiec i podkłady higieniczne na łóżko – zabezpieczą materac przed zabrudzeniem i ułatwią sprzątanie;
• miękką i przewiewną pościel – dobrym wyborem są tekstylia wykonane z naturalnych materiałów, które można prać w wysokich temperaturach.

Opiekę ułatwiają także akcesoria do pielęgnacji osób leżących, takie jak chusteczki pielęgnacyjne. Można ich używać w ciągu dnia, aby szybko przemyć skórę np. w okolicy intymnej bez konieczności używania wody. Sprawdzą się także do wycierania twarzy i rąk podczas jedzenia. 

Więcej praktycznych wskazówek na temat opieki nad osobą leżącą znajdziesz na stronie  https://seni.pl/pl_PL/baza-wiedzy-seni/praktyczne-porady-dla-opiekunow.